Alevi Kızılbaş inancında Hızır’ın bir resmini çizemeyiz-tarif edemeyiz. Edilmez de.
Bugüne kadar Hızır’ı, bir kalıba koymadılar-koyamazlar da. Çünkü bu inanca göre Hızır, her yerde hazır ve nazırdır.
Dara düşenin yanında oluşan bir enerjidir, ya da yolu orada geçen hiç tanımadığının sana yaptığı yardımdır.
Dağlı Kızılbaş inancına göre Hızır, dağlarımızda sürekli dolaşır. Kalıbı ve cinsiyeti olmayan ama sürekli varlığıyla kişiye huzur verendir.
Alevi Kızılbaş inancında HIZIR ORUCU vardır. Şubat ayı bizler için HIZIR ayıdır, öyle inanırız. Lakin Şubat’ın; 13, 14, 15 günleri arasında genellikle Hızır Orucu tutulur. Perşembe günün son gün olması önemlidir. Perşembe gününe denk gelindiğinde bizler açısında daha da önem arz eder.
Şunu da belirtmekte fayda var: Hızır orucu, tek rakamlıdır; bir gün ya da üç gün tutulur. Bununla birlikte her bölgede tutulan Hızır orucu, değişmektedir. Dersim ilimizde dahi her bölgenin ve aşiretin günleri, aynı değildir.
Kızılbaş inanç ritüellerinden biri de kuşkusuz Cem’dir. Hızır ayında CEM yapılınca su serpilir çevreye. Buradaki amaç, oluşan kötü enerjiyi kovmak ve temiz bir enerji ile doldurmaktır.
Ayrıca Kızılbaş inancında Musaiplik oldukça önemlidir. Musaip; Gönül Kardeşi demektir.
Hızır ayında da Musaiper birbirinin evlerini ziyaret ederler. Talipler, son günde Pir ve Rayberlerin evlerini topluca ziyaret eder, Pir ve Rayberden dualar alırlar. O gece geç saate kadar birlikte, kardeşçe muhabbetler ederler. Kavgalı ve küs olanlar HIZIR ayında barışırlar.
Bundandır ki Hızır, esasında sevgidir-barıştır/ bir hayatın tekrar kendini bulmasıdır.
Çünkü bu ayda her bir Kızılbaş inancına mensup şahıs Niyaz eder. İnancımıza göre Niyaz ne demektir; Niyetlenmek. Niyet önemlidir. Eski ve de kötü fikirlerinden arınarak gelecek güzel günlerde kardeşçe birlikte yaşamı örmektir.
Ayrıca da son Perşembe günün de Miaz yapar ve dağıtırlar kapı komşuya. Miaz ‘ın Türkçe karşılığı Lokma- demektir.
İnanca göre evlilik aşamasına gelenler, Hızır orucunun son gününde oruçlarını niyaz ettiklerinde, su içmezler. Yemekte Miaz’ın-Lokmanın bir parçasına fazladan tuz serperler ki gece susasınlar. Rüyada hangi çeşmeyi gördüğün önemli. Ama aynı zamanda da çeşmeden bir tas suyu hangi kızın ya da erkeğin kime verdiği de. Çünkü onunla evlenileceğine inanılır. Tuzlanan bu lokmanın bir diğer parçası ve en önemlisi ise dış tarafta pencerenin önüne bırakılır. Lokmayı alan kuşun hangi yöne gittiği de önemlidir. Zira onun gittiği yön, kişinin geleceğinin de o yönde olacağına inanılır.
İnanç ritüelleri dolu doludur…
Bu inançlara inanan Kızılbaş Alevi halkımızın bu önemli HIZIR ayını ve Orucunu kutluyorum.
Ali Kadir Tanrıverdi
