Konuya ilişkin TBMM’ye soru önergesi veren Önlü, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez’in sorularına yazılı yanıt vermesi talebinde bulundu.
Önlü soru önergesinde şu ifadelere yer verdi: “Dersim coğrafyası yıllardır maden arama faaliyetleriyle, “güvenlik” adı altında yapılan ve yapılması planlanan baraj ve HES projeleriyle, orman yangınlarıyla, özel güvenlik bölgeleriyle, kalekol ve karakol yapımlarıyla hızlı ve etkin bir şekilde ekolojik yıkım politikalarının etkisi altındadır. Hali hazırda 150’ye yakın maden projesinin bulunduğu Dersim coğrafyası bu kez de siyanürlü altın maden işletmelerinin hedefindedir.
Basına ve kamuoyuna yansıyan haberlere göre Erzincan’ın İliç ilçesinde siyanür faciasının yaşandığı madenin işletmesini yürüten Kanada merkezli SSR Mining ve Çalık Grubu’na bağlı Anagold Maden işletmesinin Dersim’in Ovacık ilçesinde de siyanürle altın arama çalışmaları yapacağı iddia edilmektedir. İddialara göre şirket, siyanürle maden aramak için Ovacık’a bağlı Cevizlidere (Merxo), Otlu Bahçe (Xezku), Yazı Ören (Velolar) köylerini pilot bölge olarak seçti. Bilindiği gibi daha önce de 2019 yılında Dersim bölgesinde 43 bin 500 hektarlık alanda maden arama ruhsatı verilmişti. İddialara göre Cevizlidere köyü birinci, Karayonca köyü ikinci, Karaoğlan köyü üçüncü, Doludibek köyü dördüncü ve merkeze bağlı Geyiksuyu köyü sin mezrası ise beşinci ruhsat sahası olarak belirlendi.
Köylülerle yaptığımız görüşmelerde uzun süreden beridir maden işletmesinin yöneticilerinin maden bölgesi içinde kalan arazilerin kiralama ve satın alma işlemleri için köylüleri ikna etmeye çalıştıkları, arazilerini satmaya ikna olmayan köylülerin ise tehdit edildiği ifade edilmektedir. Maden şirketlerinin yöneticilerinin bazı aracılar üzerinden propaganda yaparak, devlet desteklerinin arkalarında olduğunu, karakol ve kalekol komutanlarından güvence aldıklarını, güzellikle olmazsa zorla çalışmalara başlanacağı yönünde köylüleri tehdit ettikleri belirtilmektedir.”
İşte, Milletvekili Önlü’nün cevap istediği sorular:
1- Erzincan’ın İliç ilçesindeki siyanür faciasının yaşandığı madenin de işletmesini yürüten Kanada ve Çalık grubu ortaklığına bağlı Anagold Maden İşletmesinin Dersim’in Ovacık ilçesinde siyanürle altın arayacağı iddiaları doğru mudur? Şirketin siyanürle altın aramak için Dersim’in Ovacık ilçesine bağlı Cevizlidere (Merxo), Otlu Bahçe (Xezku), Yazı Ören (Velolar) köylerini pilot bölge olarak seçtiği iddiaları doğru mudur?
2- Maden arama ve işletme için Dersim’in Ovacık ilçesinde yer alan bu köyler hangi kriterlere göre belirlenmiştir?
3- Dersim’in ovacık ilçesinde siyanürle altın arama faaliyetlerine ilişkin bakanlığınızca izin verilmiş midir?
4- Köylüleri tehdit ederek arazilerini satın almaya çalışan şirket yöneticileri kimlerdir? Bu kişiler kimlerden aldığı güçle köylüleri tehdit etmektedir?
5- Maden arama şirketine destek veren karakol komutanları kimlerdir?
6- Bu alanlarda yapılacak aramalar için ihale yapılmış mıdır? Yapılmış ise hangi koşullar aranmış ve kaç şirket bu ihaleye katılmıştır? İhale hangi alanları kapsayacak şekilde, hangi şirketlere verilmiştir?
7- Siyanürle altın arama yapılacak bölgede yaşayan endemik türler ve yaban hayatı için ne tür önlemler alınmıştır? Bu projenin ÇED raporu hazırlanmış mıdır?
8- İddialar doğru ise Dersim’in Ovacık ilçesinde siyanürle yapılacak maden çalışmaları iptal etmeyi düşünüyor musunuz?
9- Maden arama bölgelerinde halkın geçim kaynakları olan tarım ve hayvancılığın zarar görmesini, yaban hayatının ve ekolojik yapının bozulmasını engellemek için bir girişiminiz olacak mıdır?
10- Tüm bu ruhsat ve izinler verilirken bölgedeki halkın, sivil toplum örgütlerinin ve yerel yönetimlerin görüşlerine başvurulmuş mudur? Başvurulduysa ne yönde görüş belirtmişlerdir?
11- Hâlihazırda Dersim’de hangi bölgelerde maden araması yapılmaktadır? Dersim’de faal biçimde maden araması yapan şirketler hangileridir?
12- Dersim coğrafyası içerisinde kaç maden ocağı bulunmaktadır? Bu maden ocaklarından hangi türde madenler çıkarılmaktadır?
13- Maden araması için ruhsat verilen bölgeler, Tunceli Valiliği tarafından ‘özel güvenlik bölgesi’ olarak ilan edilen yerler arasında mıdır?
Dersim Ekspres
