“Bir Dahili Koloni Olarak Dersim: Türk Uygarlaştırıcı Misyonu, 1927-1952” okurla buluştu.

Modern küreselleşme, ulus-devletlerin merkeziyetçi prensipleri uygulayarak zorunlu homojenleştirme yöntemleriyle tesis edildi. Bu anlamda Dr. Murat Devres’in Boğaziçi Üniversitesi’nde, ünlü tarihçilerimizden Prof. Dr. Cengiz Kırlı’nın danışmanlığında hazırladığı doktora tezinden üretilmiş bu kitap çalışmasında da (Dersim as an Internal Colony: The Turkish Civilizing Mission, 1927-1952, Türkçesi: Bir Dahili Koloni Olarak Dersim: Türk Uygarlaştırıcı Misyonu, 1927-1952) Türkiye Cumhuriyeti’nin "medeniyet getirme misyonu" tekniklerinden birçoğunu benimsediği savunulmaktadır. Kitabın ele aldığı çeyrek yüzyıl, iç sömürgecilik kurumu olduğu savunulan Umumi Müfettişlikler dönemi ile örtüşür. Buradan hareketle Devres’in; gazeteci, bürokrat ve girişimci Necmeddin Sahir (1898-1992) tarafından 1930’ların sonları ve 1940’ların başlarında yazılan raporların yanı sıra ek arşiv materyallerinin detaylı bir analiziyle, günümüz Tunceli ilini de kapsayan geniş Dersim bölgesiyle ilgili olarak Türkiye Cumhuriyeti Devleti tarihine eleştirel bir okuma sunduğu söylenebilir. Ayrıca, 1937 ve 1938 olayları etrafında şekillenen ve günümüz ülke siyasetini de hâlâ bölen mevcut polemik, Türkiye’deki çağdaş kimlik politikaları bağlamında özel bir dikkati hak eder. Buradan hareketle Devres’in eserinin orijinal katkısı da Necmeddin Sahir’in raporlarından elde edilen sosyo-ekonomik verileri, devlet kayıtlarında normalde yer bulamayacak sesleri öne çıkaran madun çalışmaları perspektifinden yorumlayarak bu olaylar etrafındaki siyasi polemikleri aşma amacına dayanır.

Murat Devres kimdir?

1987 yılında İstanbul'da doğdu. 2001 yılında ailesiyle birlikte Belçika'nın Brüksel kentine taşınarak Jean XIII Katolik Lisesi’nde okudu. Lisenin son yılında, yani on yedi yaşındayken bir Tarih dersi projesiyle Ermeni ve Süryani “Tehcirleri” hakkında bilgi edindi. Sonrasında Brüksel'de Université Libre de Bruxelles’de (ULB) Çağdaş Tarih eğitimi aldı ve yüksek lisans tezini, Belçika Dışişleri Bakanlığı arşivlerinden hareketle Erik Jan Zürcher’in Jön Türk dönemlendirmesine yönelik bir eleştiri üzerine yazdı. 2013’te Boğaziçi Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü'nde doktora programına kabul edildi ve büyük büyükbabası Necmeddin Sahir Sılan’ın, ilk iç sömürgecilik dönemi (1927-1952) boyunca Tunceli (Dersim) ve Bingöl (Çewlig) bölgelerine dair raporlarına odaklandı. 2021 yılının Ocak ayında “Türk Uygarlaştırıcı Misyonu” başlıklı doktora tezini savunarak Eylül 2021'de mezun oldu. 2020-2022 yılları arasında İsveç Araştırma Enstitüsü tarafından yürütülen "Rememberings: İnsan Hakları, Tarihi Travmalar ve Türkiye ile Doğu Akdeniz’de Çoğulculuğun Geleceği" adlı projenin akademik koordinatörlüğünü üstlendi. Yazarın aynı zamanda Fransızca ve İngilizce dillerinden Anarşi, Coğrafya ve Modernite Élysée Reclus’nün seçilmiş yazıları (2016), Sosyoloji Nedir? (2022), İstanbul’u Kaybetmek: Arap-Osmanlı Emperyalistleri ve İmparatorluğun Sonu (2023) başlıklı çevirileri bulunmaktadır.